โรคภูมิแพ้ (Allergy)

8988

โรคภูมิแพ้ (Allergy) เป็นโรคที่คนไทยเป็นมากชนิดหนึ่ง ซึ่งอาจเกิดขึ้นจากสาเหตุหลายประการด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น สภาพอากาศที่มีมลพิษ พันธุกรรมหรือสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้เกิดอาการแพ้เกิดขึ้น ได้แก่ อาการแพ้อากาศ แพ้เกสรดอกไม้ แพ้หญ้า แพ้อาหารทะเล แพ้ต่อแมลงกัดต่อย เป็นต้น

โรคภูมิแพ้ ประกอบด้วยหลายชนิด ได้แก่
1. โรคหืดหอบ
2. โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้/โรคไข้ละอองฟาง/โรคแพ้อากาศ
3. โรคผื่นเอ็กซีมา
4. โรคลมพิษ
5. โรคผื่นผิวหนังอักเสบจากการแพ้สัมผัส
6. โรคแพ้แมลง
7. โรคแพ้ขนสัตว์
8. โรคแพ้ยา
9. โรคแพ้อาหารโรคภูมิแพ้

กลไกการเกิดโรคภูมิแพ้เกิดจากการจดจำต่อสารเคมี เชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกายของระบบภูมิคุ้มกันพร้อมกับการ สร้างสารเคมี antibody เพื่อต่อสู้กับสิ่งดังกล่าว ซึ่งทำให้เกิดปฏิกิริยากับโปรตีนหรือสารก่อภูมิแพ้ allergen แต่จะไม่มีอันตรายสำหรับผู้ที่ไม่เป็นภูมิแพ้ ปฏิกิริยานี้จะเกิดขึ้นที่เนื้อเยื่อต่าง อาทิ บริเวณผิวหนัง จมูก เยื่อบุทางเดินอาหารต่างๆ เป็นต้น ทำให้เกิดการอักเสบของอวัยวะส่วนนั้นๆ  เช่น ผื่นคันผิวหนัง อาการคัดจมูก แสบร้อนใน เป็นต้น ซึ่งสารมารถสรุปสาเหตุสำคัญของโรคภูมิแพ้ได้ดังนี้

ภูมิแพ้จากสภาวะแวดล้อม ในด้านสภาวะแวดล้อมทุกวันนี้ โดยเฉพาะพื้นที่ชุมชนเมืองหรือเมืองอุตสาหกรรมที่เต็มไปด้วยสภาพอากาศที่มี มลพิษสูงมักพบอาการป่วยของโรคภูมิแพ้ได้ง่าย ซึ่งสาเหตุหลักเกิดจากสภาพอากาศที่มีสารเคมีหรือสารมลพิษเจือปน เมื่อมีการสัมผัสกับร่างกายเป็นเวลานานๆหรือมีการหายใจเอาสารมลพิษเข้าสู่ ร่างกายย่อมส่งผลระคายเคืองต่อผิวหนังหรือเยื่อบุภายในร่างกายทำให้เกิด อาการแพ้เกิดขึ้น ทั้งนี้อาการจะเกิดน้อยเกิดมากขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละคนที่จะสามารถ ทนต่อสภาวะแวดล้อมได้ดีแตกต่างกัน นอกจากอาการแพ้ที่เกิดจากสารมลพิษแล้วบางคนอาจมีอาการแพ้ในสภาพอากาศทั่วไป ที่มีสารอื่นทำหน้าที่กระตุ้นอาการแพ้ที่ไม่ใช่สารมลพิษ เช่น การแพ้ต่อเกสรดอกไม้ การแพ้ฝุ่น เป็นต้น

สำหรับการป้องกันตัวเองจากภูมิแพ้ที่เกิดจากสภาพแวดล้อมสามารถป้องกันได้ หลายวิธี ได้แก่ การติดตั้งเครื่องปรับอากาศหรือเครื่องกรองอากาศ การสวมใส่ผ้าปิดจมูก และที่สำคัญพยายามหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับอากาศที่มีมลพิษหรือพื้นที่ที่มี สารกระตุ้นการเกิดภูมิแพ้ตามธรรมชาติต่างๆ

ภูมิแพ้จากการถูกกัด ต่อยของสัตว์ เป็นภูมิแพ้ที่เกิดจากการถูกสัตว์หรือแมลงกัดต่อย ต่อสารเคมีในตัวสัตว์นั้น เช่น ภูมิแพ้จากไร ภูมิแพ้จากผึ้ง เป็นต้น

ภูมิแพ้จากอาหารการกิน บางคนที่เป็นภูมิแพ้อาจเกิดจากสาเหตุใน เรื่องอาหารการกิน อาทิ ภูมิแพ้อาหารทะเล ภูมิแพ้จากพืชผักอาหารต่างๆ ภูมิแพ้จากเนื้อสัตว์ เป็นต้น ซึ่งการเกิดภูมิแพ้เหล่านี้มีสาเหตุเกิดจากสารเคมีบางชนิดที่อยู่ในอาหารที่ สามารถเป็นพิษต่อร่างกายได้ แต่ก็เกิดขึ้นกับบางคนเท่านั้น สำหรับการป้องกันของผู้ที่เป็นภูมิแพ้จากอาหารการกินควรหลีกเลี่ยงอาหารที่ เป็นสาเหตุทำให้เกิดภูมิแพ้เหล่านั้นเป็นสำคัญ

ภูมิแพ้จากพันธุกรรม เป็นอาการของการเกิดภูมิแพ้ที่สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมจากรุ่นพ่อ-แม่มา สู่รุ่นลูก เช่น หากครอบครัวมีประวัติการเกิดภูมิแพ้อาหารทะเลแล้วรุ่นลูกก็มีโอกาสที่จะเกิด ภูมิแพ้ชนิดเดียวกันได้สูง ทั้งนี้การเกิดภูมิแพ้ที่มีสาเหตุมาจากพันธุกรรมถือเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยง ไม่ได้ แต่หากสามารถป้องกันได้ตามภาวะที่ตนเองเกิดภูมิแพ้โดยการหลีกเลี่ยงการ สัมผัสหรือการกินหรืออื่นๆที่เสี่ยงต่อการเกิดภูมิแพ้เหล่านั้น

ภาวะการเกิดภูมิแพ้มักทำให้เกิดอาการ และโรคต่างๆตามมาด้วย เช่น อาการตาแดง อาการน้ำมูกไหล โรคลมพิษ โรคหอบหืด

แนวทางการปฏิบัติสำหรับผู้เป็นภูมิแพ้ชนิดต่างๆ

1. การมั่นทำความสะอาดบ้านหรือที่พักอาศัยอยู่เสมอรวมถึงเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มต่างๆในชีวิตประจำวันที่อาจสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ได้

2. การติดตั้งเครื่องกรองอากาศหรือระบายอากาศเพื่อควบคุมให้สภาพแวดล้อมรอบตัว

3. หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอาง สารเคมีต่างๆ ในชีวิตประจำวันที่มีส่วนผสมของสารก่อภูมิแพ้ชนิดต่างๆ เช่น น้ำหอม น้ำยาทำความสะอาดต่างๆ เป็นต้น

4. การออกกำลังกายสามารถช่วยสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกายได้เป็นอย่างดี ถึงแม้จะไม่สามารถป้องกันได้ร้อยเปอร์เซ็นต์แต่ก็สามารถบรรเทาอาการของโรค ได้

5. หลีกเลี่ยงกับสภาวะความเครียดต่างๆ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้อาการภูมิแพ้มีความรุนแรงมากขึ้น

6. ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำในการปฏิบัติตนเพื่อหลีกเลี่ยงโอกาสที่อาจ เกิดภูมิแพ้ในชีวิตประจำวันหรือรับยาที่เหมาะสมกับอาการของโรคที่เราเป็น อยู่