อวัยวะเพศชาย และระบบสืบพันธุ์เพศชาย

86369

อวัยวะเพศชาย โดยทั่วไปจะหมายถึง อวัยวะภายนอกที่ยื่นยาวออกจากหน้าท้องสำหรับทำหน้าที่ร่วมเพศของเพศชาย หรือ เรียกว่า องคชาตซึ่งไม่รวมกับอวัยวะอื่นในระบบที่เกี่ยวข้อง

ระบบสืบพันธุ์เพศชาย หมายถึง ระบบอวัยวะทั้งหมดของเพศชายที่มีหน้าที่สำหรับสืบพันธุ์ โดยประกอบด้วยอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก และอวัยวะสืบพันธุ์ภายใน

อวัยะวะสืบพันธุ์ภายนอก
1. ถุงอัณฑะ (Scortum)
2. องคชาต (Penis)

• ถุงอัณฑะ (Scortum)
ถุงอัณฑะ เป็นส่วนที่ยื่นออกมาจากหน้าท้อง และเป็นเนื้อเยื่ออ่อนที่หุ้มลูกอัณฑะเอาไว้ มีลักษณะเป็นถุงบาง และมีรอยย่น บริเวณกลางถุงมีรอยหยุ่นคล้ายรอยแผล ซึ่งเป็นส่วนผนังที่แบ่งถุงอัณฑะออกเป็น 2 ส่วน ฝั่งซ้ายขวา โดยในถุงอัณฑะแต่ละฝั่งจะมีลูกอัณฑะอยู่ภายในฝั่งละลูก ถุงนี้สามารถยืดหดได้ โดยเมื่ออากาศเย็นขนาดถุงจะหดเข้าหาฝีเย็บ แต่หากอากาศร้อนถุงจะขยายตัว และหย่อนลง เพื่อรักษาอุณหภูมิในถุงอัณฑะให้คงที่ ซึ่งโดยทั่วไปภายในถุงอัณฑะจะมีอุณหภูมิต่ำกว่าอุณหภูมิร่างกายประมาณ 1.5 – 2.0 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นระดับที่เหมาะ
กับการสร้างอสุจิ

male

• องคชาต (Penis)
องคชาต หรือบางครั้งเข้าใจ และเรียกว่า อวัยวะเพศชาย เป็นอวัยวะที่ทำหน้านำพาตัวอสุจิผ่านเข้าปากมดลูกเพศหญิงขณะร่วมเพศ และเป็นอวัยวะสำคัญสำหรับร่วมเพศของเพศชาย โดยเป็นส่วนกล้ามเนื้อที่ยื่นออกมาจากหน้าท้อง มีลักษณะรูปร่างทรงกระบอก มีขนาดแตกต่างกันในแต่ละคน และมีความสัมพันธ์กับขนาดร่างกาย และเชื้อชาติ แต่ทั้งนี้ บางคนที่มีองคชาตใหญ่ และยาวขณะไม่แข็งตัว อาจมีขนาดเล็ก และส้นกว่าคนที่มีองคชาตเล็กกว่าขณะแข็งตัว รวมถึงชายรูปร่างใหญ่อาจมีองคชาตเล็ก และสั้นกว่าคนที่มีรูปร่างเล็กขณะแข็งตัว

ขนาดทั่วไปขณะไม่แข็งตัว มีความยาวประมาณ 7-11 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-4 ซม เมื่อแข็งตัวจะมีความยาวประมาณ 14-18 ซม. และมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3-6 ซม. ด้านนอกถูกหุ้มด้วยเนื้อเยื่ออ่อนเป็นชั้นบางๆที่สามารถยืดหดตัวได้ดี ด้านในประกอบด้วยเนื้อเยื่อลักษณะคล้ายฟองน้ำ สามารถยืดหดได้ ถัดมาบริเวณตรงกลางเป็นท่อปัสสาวะที่เชื่อมต่อกับรูเปิดของหลอดนำอสุจิ (Vas Deferens)

ส่วนปลายขององคชาตมีลักษณะแหลมป้าน เรียกว่า แกรน เพนนิส (Grand Penis) บางคนอาจมีเนื้อเยื่ออ่อนหุ้มหรือไม่หุ้ม ตรงกลางเป็นรูเปิดของท่อปัสสาวะ ซึ่งบริเวณนี้จะมีเส้นประสาท และเส้นเลือดมาเลี้ยงจำนวนมาก ทำให้มีความไวต่อการสัมผัสมาก เมื่อถูกสัมผัส หากรู้สึกมีอารมณ์ทางเพศ กล้ามเนื้อจะแข็งตัว และขยายใหญ่ขึ้น

อวัยะวะสืบพันธุ์ภายใน
1. ลูกอัณฑะ (Testis)
2. หลอดเก็บตัวอสุจิ (Epididymis)
3. ถุงผลิตน้ำเลี้ยงอสุจิ (Seminal Vesicle)
4. หลอดนำอสุจิ (Vas Deferens)
5. ต่อมลูกหมาก (Prostate Grand)
6. ต่อมเคาเปอร์ (Cowper’s Grand)

• ลูกอัณฑะ (Testis)
ลูกอัณฑะ เป็นต่อมที่มีลักษณะรูปไข่ จำนวน 2 อัน บรรจุอยู่ภายในถุงอัณฑะข้างละ 1 อัน ยาว 3-4 ซม. กว้างประมาณ 2-3 ซม. น้ำหนักประมาณ 50 กรัม แต่ละคนมีขนาดแตกต่างกัน ภายในลูกอัณฑะประกอบด้วยหลอดสร้างตัวอสุจิ (Seminiferous Tubule) ที่ทำหน้าที่สร้างตัวอสุจิ

ลูกอัณฑะ มีหน้าที่ผลิตอสุจิจากหลอดเล็กๆจำนวนมาก ที่เรียกว่า หลอดสร้างตัวอสุจิ มีหน้าที่ผลิตตัวอสุจิ โดยแต่ละหลอดจะมีรูเปิดเข้าสู่หลอดที่มีนาดใหญ่กว่าเพื่อนำพาตัวอสุจิออกจาก อัณฑะ นอกจากนี้ ด้านหลังของลูกอัณฑะจะมีกลุ่มของหลอดเล็กๆจำนวนมากขดไปขดมาเสื่อมต่อกับหลอด สร้างอสุจิของแต่ละลูกอัณฑะ เรียกว่า หลอดเก็บตัวอสุจิหรือหลอดน้ำกาม (Epididymis) สำหรับเป็นที่พักตัวอสุจิที่เจริญเติบโตเต็มที่แล้วชั่วคราว และที่ด้านล่างของหลอดเก็บตัวอสุจิจะมีหลอดเล็กๆ เรียกว่า หลอดนำอสุจิ (Sperminal Duct) ที่มีส่วนต้นเชื่อมต่อกับหลอดเก็บตัวอสุจิ และมีส่วนปลายเชื่อมต่อกับหลอดปัสสาวะในต่อมลูกหมาก

ลูกอัณฑะ นอกจากผลิตอสุจิแล้วยังทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมน เทสโทสเตอโรน (Testosterone) ที่เป็นฮอร์โมนเพศชายด้วย ฮอร์โมนี้ ทำให้ร่างกายเพศชายมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากในวัยรุ่น เช่น เสียงแตก มีขนขึ้นที่รักแร้ และบริเวณอวัยวะเพศ

• หลอดเก็บตัวอสุจิ (Epididymis)
หลอดเก็บตัวอสุจิจะอยู่บริเวณด้านหลังของอัณฑะแต่ละข้าง เป็นส่วนที่เป็นท่อขนาดเล็ก ขดทับไปมา ยาวประมาณ 6 เมตร มีหน้าที่หลักสำหรับเก็บพักตัวอสุจิชั่วคราว และเพื่อให้ตัวอสุจิเจริญเติบโตเต็มที่ ซึ่งจะใช้เวลาประมาณ 4-7 วัน ก่อนไหลผ่านไปยังท่อหลอดนำอสุจิ

• หลอดนำตัวอสุจิ (Vas Deferens)
หลอดส่งอสุจิ มีลักษณะเป็นท่อขาดเล็ก กว้างประมาณ 2-3 มม. ยาวประมาณ 45-60 ซม. เป็นส่วนที่อยู่บริเวณด้านล่าง ส่วนต้นเชื่อมต่อกับหลอดเก็บตัวอสุจิบริเวณอัณฑะแต่ละข้าง แล้วทอดยาวขึ้น และโค้งวกลงมาข้างท่อปัสสาวะบริเวณใกล้กับต่อมลูกหมาก บริเวณนี้จะมีลักษณะเป็นกระเปราะอยู่บริเวณด้านหลังของกระเพาะปัสสาวะ และอยู่ด้านหน้าของทวารหนัก เป็นที่สำหรับพักชะลอน้ำอสุจิก่อนปล่อยออกสู่ท่อปัสสาวะ

• ถุงผลิตน้ำเลี้ยงอสุจิ (Seminal Vesicle)
ถุงผลิตน้ำเลี้ยงอสุจิ มีลักษณะเป็นถุง จำนวน 2 ถุง แต่ละถุงเชื่อมติดกับหลอดเก็บตัวอสุจิ ตรงบริเวณใกล้กับกระเปราะพักอสุจิของหลอดนำตัวอสุจิ และต่อมลูกหมาก เป็นส่วนที่มีหน้าที่สร้างน้ำเมือกขุ่น สีขาว ที่เป็นอาหารเลี้ยงตัวอสุจิ และมีคุณสมบัติเป็นด่างที่เอื้อต่อการอาศัยของตัวอสุจิ สารนี้ ประกอบด้วยน้ำตาลฟลุกโตสเป็นส่วนประกอบหลัก เพื่อเป็นสารให้พลังงานในการเคลื่อนไหวของตัวอสุจิ ถุงผลิตน้ำเลี้ยงอสุจินี้ จะมีท่อร่วมกับกระเปราะพักอสุจิ เรียกว่า ท่อฉีดน้ำอสุจิ มีความยาวประมาณ 2 ซม.

• ต่อมลูกหมาก (Prostate Grand)
ต่อมลูกหมาก เป็นต่อมที่มีรูปร่างคล้ายปิรามิดหรือลูกเกาลัด แบ่งเป็น 3 กลีบ ประกอบด้วยกลีบข้าง 2 กลีบ และกลีบกลาง 1 กลีบ ยาวประมาณ 3 ซม. กว้างประมาณ 3 ซม. น้ำหนักประมาณ 8 กรัม ตั้งอยู่ด้านล่างของกระเพาะปัสสาวะ ล้อมรอบท่อฉีดน้ำอสุจิ และท่อปัสสาวะตอนต้น โดยบริเวณกลางต่อมลูกหมากจะมีรูเปิดของหลอดจากกระเพาะปัสสาวะ และหลอดถุงเก็บตัวอสุจิ และเชื่อมต่อกับหลอดปัสสาวะผ่านตามแนวยาวขององคชาต

ต่อม ลูกหมากนี้ จะทำหน้าที่กลั้นปัสสาวะไหลไม่ให้ออกมาขณะที่มีการหลั่งน้ำกาม รวมถึงผลิตผลิตของเหลวสีขาวคล้ายน้ำนม มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนเข้าผสมกับตัวอสุจิในท่อปัสสาวะ เพื่อกระตุ้นการเคลื่อนไหวของอสุจิ และช่วยปรับสภาพความเป็นกรดจากน้ำปัสสาวะ และน้ำในช่องคลอดเพศหญิงให้เป็นกลาง เพื่อให้ตัวอสุจิสามารถเคลื่อนที่ และมีชีวิตอยู่ได้ก่อนเข้าปฏิสนธิ ทั้งนี้ ต่อมลูกหมากมักเกิดการอักเสบจากการติดเชื้อได้ง่าย และเสื่อมได้ตามวัย

• ต่อมเคาเปอร์ (Cowper’s Grand)
ต่อมเคาเปอร์ เป็นต่อมขนาดเล็กเท่าเม็ดถั่วเขียว บริเวณ 2 ข้างของต่อมลูกหมาก มีรูเปิดเข้าสู่หลอดปัสสาวะ ทำหน้าที่สร้างเมือกเพื่อผสมกับตัวอสุจิ ทำให้น้ำอสุจิมีสีขาวข้น เรียกว่า ซีเมน (Semen) รวมถึงช่วยให้ตัวอสุจิมีชีวิต และเคลื่อนตัวได้สะดวกเมื่อมีการหลั่งน้ำอสุจิ

เมื่อเพศชายที่มีอายุ ในช่วง 13 – 14 ปี ระบบสืบพันธุ์จะเจริญ และทำงานได้เต็มที่ เมื่อมีการผลิตน้ำเมือกมากก็จะถูกเก็บไว้มาก และจะถูกขับออกนอกร่างกายจากการฝันเปียก (Seminal Emission หรือ Wet Dream) หรือถูกขับออกในระหว่างการมีเพศสัมพันธ์หรือสำเร็จความใคร่ด้วยตัวเอง ซึ่งแต่ละครั้งจะถูกขับออกมาประมาณ 2 – 3 มิลลิลิตร ร่วมกับตัวอสุจิประมาณ 4 – 5 ร้อยล้านตัว

male1

การสร้างเซลล์อสุจิ
เมื่อเพศชายมีอายุย่างเข้าสู่วัยรุ่น หรืออายุประมาณ 14 ปี อวัยวะในระบบสืบพันธุ์จะเจริญเต็มที่ และสามารถทำำหน้าที่ได้สมบูรณ์ โดยมีลูกอัณฑะทำหน้าที่ผลิตตัวอสุจิจากการกระตุ้นโดยฮอร์โมนจากต่อมพิทูอิตา รี (Pituitary Grand)

male2

ตัวอสุจิจะมีขนาดเล็กมาก สามารถมองเห็นด้วยกล้องจุลทรรศน์ ซึ่งมีรูปร่างคล้ายลูกอ๊อด มีส่วนหัวโต และมีหางเรียวยาว มีความยาวประมาณ 0.05 มิลลิเมตร สามารถเคลื่อนที่ได้โดยใช้หางเหมือนลูกอ๊อด เมื่อหลั่งออกมาภายนอกจะมีชีวิตอยู่ได้ภายใน 48 ชั่วโมง แต่หากอยู่ในโพรงมดลูกจะอยู่ได้หลายวัน แต่หากอยู่ในช่องคลอดจะอยู่ได้ไม่กี่ชั่วโมง เนื่องจากช่องคลอดมีสภาพเป็นกรด

ตัวอสุจินี้ จะมีสารพันธุกรรมสำหรับกำหนดเพศ ประกอบด้วยโครโมโซม X สำหรับกำหนดเพศหญิง และโครโมโซม Y สำหรับกำหนดเพศชาย